FTP
✅ FTP là gì? Toàn tập về giao thức FTP dễ hiểu cho người mới bắt đầu
1. FTP là gì?
FTP (File Transfer Protocol) là giao thức truyền tệp tin qua mạng TCP/IP. ➡️ Nói đơn giản: FTP giúp chuyển file giữa máy tính cá nhân và máy chủ trên Internet hoặc giữa các máy tính với nhau.
📂 Ví dụ: Bạn dùng FTP để tải lên website, sao lưu dữ liệu, chia sẻ file lớn với người khác.
2. Cách thức hoạt động của FTP
FTP hoạt động theo mô hình client-server:
Client (khách): Máy tính cá nhân, dùng phần mềm FTP (FileZilla, WinSCP, Cyberduck...) để gửi/nhận file.
Server (máy chủ): Máy chứa file, chạy phần mềm máy chủ FTP (FTP Server).
📡 Quy trình:
Client kết nối đến FTP Server qua cổng 21 (mặc định).
Đăng nhập (user + password, hoặc anonymous nếu cho phép).
Truy vấn danh sách file/thư mục.
Tải file về hoặc tải file lên.
Ngắt kết nối khi xong việc.
3. Các chế độ hoạt động của FTP
Chế độ
Giải thích
Active Mode (Chủ động)
Client mở cổng ngẫu nhiên, Server kết nối ngược lại để gửi dữ liệu.
Passive Mode (Bị động)
Client mở cổng ngẫu nhiên, Server chờ Client đến lấy dữ liệu (thường dùng hơn).
🛡️ Passive Mode thường dùng khi Client và Server sau tường lửa (Firewall).
4. Các thao tác cơ bản khi dùng FTP
Thao tác
Ý nghĩa
Kết nối đến FTP Server
Đăng nhập để bắt đầu phiên làm việc.
Liệt kê thư mục (LIST/MLSD)
Xem danh sách file, thư mục.
Tải file về (Download - RETR)
Lấy file từ Server về máy mình.
Tải file lên (Upload - STOR)
Gửi file từ máy mình lên Server.
Xóa file (DELE)
Xóa file khỏi Server.
Tạo thư mục (MKD)
Tạo thư mục mới.
Xóa thư mục (RMD)
Xóa thư mục.
5. Ưu và nhược điểm của FTP
Ưu điểm
Nhược điểm
Truyền file dung lượng lớn dễ dàng.
Không mã hóa, dễ bị nghe lén, đánh cắp thông tin.
Hỗ trợ quản lý file như tạo, xóa, di chuyển.
Không an toàn cho dữ liệu nhạy cảm nếu không dùng FTPS/SFTP.
Hỗ trợ tiếp tục truyền file khi bị gián đoạn.
Phụ thuộc vào phần mềm FTP Client và Server.
Được hỗ trợ bởi nhiều hệ điều hành và công cụ.
Cấu hình FTP Server đôi khi phức tạp.
6. FTP, FTPS, SFTP khác nhau thế nào?
Giao thức
Mô tả
Bảo mật
FTP
Truyền file qua TCP/IP.
❌ Không mã hóa.
FTPS
FTP + SSL/TLS (bảo mật dữ liệu truyền tải).
✅ Mã hóa.
SFTP
Giao thức truyền file qua SSH (Secure Shell).
✅ Mã hóa + xác thực.
📌 Khi cần bảo mật, nên dùng FTPS hoặc SFTP thay vì FTP.
7. Phần mềm FTP Client nổi bật
Tên
Hệ điều hành
Miễn phí
FileZilla
Windows, macOS, Linux
✅
WinSCP
Windows
✅
Cyberduck
Windows, macOS
✅
Transmit
macOS
❌ (trả phí)
ForkLift
macOS
❌ (trả phí)
8. Các trường hợp sử dụng FTP
Quản lý hosting/web server (upload file website lên host).
Sao lưu dữ liệu từ xa.
Chia sẻ file lớn với khách hàng, đối tác.
Truy cập file từ máy chủ nội bộ công ty.
9. Cổng (Port) mặc định của FTP
Loại kết nối
Port
FTP Control (Điều khiển)
21 (mặc định)
FTP Data (Dữ liệu) (Active Mode)
20
FTPS (Secure FTP)
990 (mặc định)
🔑 Tóm lại:
FTP là giao thức truyền file phổ biến qua mạng.
Dùng Port 21, hoạt động client-server.
Không an toàn nếu không mã hóa (khuyên dùng FTPS/SFTP để an toàn hơn).
Hỗ trợ nhiều thao tác quản lý file từ xa.
Có nhiều phần mềm FTP miễn phí dễ dùng như FileZilla, WinSCP.
Last updated