TCP/IP
✅ TCP/IP là gì? Kiến thức cơ bản về TCP/IP dễ hiểu cho người mới bắt đầu
1. TCP/IP là gì?
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) là bộ giao thức truyền thông chuẩn của Internet, giúp các thiết bị kết nối và trao đổi dữ liệu trên mạng máy tính.
➡️ Nói đơn giản: TCP/IP là nền tảng để Internet hoạt động.
2. Cấu trúc của TCP/IP
TCP/IP được tổ chức thành 4 tầng chính, mỗi tầng đảm nhiệm một vai trò khác nhau:
Tầng
Chức năng chính
Giao thức tiêu biểu
1. Tầng Liên kết (Link Layer)
Kết nối vật lý, truyền dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng nội bộ.
Ethernet, Wi-Fi, ARP
2. Tầng Mạng (Internet Layer)
Định tuyến, định địa chỉ IP để gửi dữ liệu đến đúng nơi.
IP, ICMP
3. Tầng Giao vận (Transport Layer)
Đảm bảo việc truyền dữ liệu chính xác và đáng tin cậy.
TCP, UDP
4. Tầng Ứng dụng (Application Layer)
Giao tiếp trực tiếp với người dùng qua các ứng dụng.
HTTP, FTP, SMTP, DNS
3. Các giao thức chính trong TCP/IP
📡 IP (Internet Protocol)
Định danh địa chỉ IP Address cho các thiết bị.
Định tuyến gói tin từ nguồn tới đích.
🔗 TCP (Transmission Control Protocol)
Đảm bảo kết nối ổn định, đáng tin cậy.
Kiểm tra lỗi, đảm bảo dữ liệu không bị mất.
Dùng cho các dịch vụ như web (HTTP/HTTPS), email (SMTP), file (FTP).
⚡ UDP (User Datagram Protocol)
Nhanh hơn TCP, nhưng không đảm bảo độ tin cậy.
Dùng cho truyền trực tiếp, video call, game online.
🌐 HTTP/HTTPS (HyperText Transfer Protocol)
Truyền tải dữ liệu web.
📧 SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
Gửi email.
🌍 DNS (Domain Name System)
Dịch tên miền (vd: google.com) thành địa chỉ IP.
4. Nguyên lý hoạt động của TCP/IP
Tầng Ứng dụng: Người dùng gửi yêu cầu (vd: mở website).
Tầng Giao vận: TCP hoặc UDP chia nhỏ dữ liệu thành các gói tin.
Tầng Mạng: IP định tuyến, gán địa chỉ IP nguồn và đích.
Tầng Liên kết: Chuyển gói tin qua các thiết bị mạng (modem, router).
Tầng Mạng - Giao vận - Ứng dụng (đầu nhận): Nhận và tập hợp lại dữ liệu.
5. Sự khác biệt giữa TCP và UDP
Tiêu chí
TCP
UDP
Độ tin cậy
✅ Đảm bảo truyền tin chính xác, không mất mát.
❌ Không đảm bảo, có thể mất gói tin.
Tốc độ
Chậm hơn do kiểm tra lỗi, xác nhận.
Nhanh, ít trễ.
Ứng dụng phù hợp
Web, Email, FTP (cần chính xác).
Video call, game online, livestream (cần tốc độ).
6. Tại sao TCP/IP quan trọng?
Xương sống của Internet: Giúp máy tính, điện thoại, máy chủ giao tiếp với nhau.
Chuẩn mở, phổ biến toàn cầu.
Linh hoạt: Hỗ trợ mọi loại mạng (có dây, không dây, vệ tinh...).
7. Ví dụ dễ hiểu
Khi bạn vào website:
HTTP truyền yêu cầu.
TCP đảm bảo dữ liệu không mất.
IP tìm đúng đường tới server chứa website.
Ethernet/Wi-Fi truyền dữ liệu đến router.
8. Tóm lại TCP/IP là gì?
Đặc điểm
Mô tả
Là gì?
Bộ giao thức nền tảng giúp truyền dữ liệu qua mạng.
Gồm những tầng?
Liên kết, Mạng, Giao vận, Ứng dụng.
Giao thức chính?
TCP, UDP, IP, HTTP, SMTP, DNS,...
Vai trò
Giúp các thiết bị kết nối và trao đổi dữ liệu.
Ứng dụng
Internet, Email, Web, Truyền file, Video call,...
Last updated